Edukacja globalna

Czym jest edukacja globalna?

Definicja edukacji globalnej umieszczona w Porozumieniu międzysektorowym dot. edukacji globalnej (Warszawa, 26.10.2011r.), opracowana przez międzysektorowy zespół złożony z nauczycieli, doradców i konsultantów metodycznych oraz przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, władz oświatowych, uczelni wyższych i organizacji pozarządowych:


 “Edukacja globalna to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza jego zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności łączących ludzi i miejsca. Jej celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości.

Przez współzależności rozumiemy wzajemne powiązania i przenikanie systemów kulturowych, środowiskowych, ekonomicznych, społecznych, politycznych i technologicznych.

Edukacja globalna kładzie szczególny nacisk na:

  • tłumaczenie przyczyn i konsekwencji zjawisk
  • ukazywanie wpływu jednostki na globalne procesy i wpływu globalnych procesów na jednostkę
  • przełamywanie istniejących stereotypów i uprzedzeń
  • przedstawianie perspektywy Globalnego Południa
  • kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw

Do aktualnych wyzwań globalnych zaliczyć można:

  • zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie
  • poprawa jakości życia w krajach Globalnego Południa
  • zapewnienie zrównoważonego rozwoju
  • budowanie partnerskich relacji gospodarczych i społecznych pomiędzy krajami Globalnej Północy i Globalnego Południa

U podstaw edukacji globalnej leżą wartości:

  • godność
  • sprawiedliwość
  • solidarność
  • równość
  • pokój
  • wolność

Edukacja globalna sprzyja kształtowaniu postaw:

  • odpowiedzialności
  • szacunku
  • uczciwości
  • otwartości
  • odpowiedzialności
  • osobistego zaangażowania
  • gotowości do ustawicznego uczenia się

Edukacja globalna obejmuje:

  • Edukację rozwojową,
  • Edukację o prawach człowieka,
  • Edukację dla społeczności zrównoważonej,
  • Edukację dla pokoju i zapobiegania konfliktom,
  • Edukację międzykulturową,

które są globalnym wymiarem edukacji obywatelskiej.

Tak więc edukacja globalna jest zbiorowym określeniem, które obejmuje te typy edukacji związanej ze zmianami społecznymi, lokalnymi i globalnymi, które podzielają słuszną perspektywę i oddanie na rzecz budowy sprawiedliwego świata. Ten rodzaj edukacji jest niezmiernie ważną metodą służącą zwiększeniu demokratycznego zaangażowania ludzi w szkołach, organizacjach młodzieżowych, związkach zawodowych oraz w innych sposobach, które ludzie wybierają, aby zorganizować się jako społeczeństwo obywatelskie.”


Definicja edukacji globalnej umieszczona w Europejskiej Deklaracji Edukacji Globalnej do 2050, przyjętej przez państwa europejskiej – w tym Polskę – w listopadzie 2022 roku (więcej informacji).

Edukacja globalna to edukacja, która umożliwia ludziom krytyczną refleksję nad światem i miejscem, które w nim zajmują; otwiera ich oczy, serca i umysły na rzeczywistość świata na poziomie lokalnym i globalnym.

Pomaga ludziom zrozumieć, wyobrażać sobie, żywić nadzieję oraz działać na rzecz stworzenia świata, w którym panują sprawiedliwość społeczna i klimatyczna, pokój, solidarność, sprawiedliwość i równość, zrównoważony rozwój planety i międzynarodowe zrozumienie.

Wiąże się z poszanowaniem praw człowieka i różnorodności, włączeniem i godnym życiem dla wszystkich, obecnie i w przyszłości.

Wartościowe materiały wprowadzające w tematykę edukacji globalnej:

Cykl webinarów Centrum Edukacji Obywatelskiej “Edukacja globalna w 3 krokach”
Webinarium Polskiej Akcji Humanitarnej “Wprowadzenie do edukacji globalnej”

Przewodnik po edukacji globalnej.
Poradnik dla edukatorów: jak rozumieć i realizować edukację globalną

Publikacja Centrum Północ-Południe Rady Europy

Tłumaczenie polskie: Grupa Zagranica (2012)

Dlaczego potrzebujemy edukacji
globalnej i antydyskryminacyjnej
w szkole?

Publikacja Fundacji Szkoła z Klasą (2022)

Edukacja gloabalna na zajęciach przedmiotowych w szkole podstawowej

Publikacja Centrum Edukacji Obywatelskiej (2018)